Weet wat te doen; risico's oud & nieuw

Liefst 132 mensen liepen tijdens de afgelopen jaarwisseling letsel aan één of meerdere ogen op door vuurwerk. De meeste Nederlanders hebben geen idee wat ze moeten doen als ze vuurwerk in hun oog krijgen. Met de tips hieronder ben jij wél voorbereid op ongelukken tijdens oud en nieuw.

Vuurwerk in je oog
Vuurwerk springt, schiet in het rond en stuitert. Het blijkt dat van alle mensen die oogletsel oplopen tijdens oud & nieuw, maar liefst 61% omstanders zijn. Ook naar vuurwerk kijken kan dus gevaarlijk zijn.

Zet daarom een vuurwerkbril op en doe dit ook bij je kinderen.

Krijgt iemand vuurwerk in zijn oog, maar zijn er verder geen verwondingen? Is het oog nog intact en de pupil rond, dan moet buskruit eruit. Trek het onderste ooglid zachtjes naar beneden, laat het slachtoffer omhoog kijken en spoel het oog met een rustig straaltje water (druppelend). Neem daarna contact op met de huisarts(enpost).

Is het oog niet intact (vervormde pupil, bloed in het oog)? Bel dan 1-1-2 en volg de aanwijzingen van de meldkamercentralist op.

Hoe voorkom je ongelukken met vuurwerk?

Steek het vuurwerk niet los in je jas- of broekzak of in een openstaande tas.
Zet je siervuurwerk stabiel neer. Sinds de vorige jaarwisseling worden vuurpijlen verkocht in combinatie met een lanceerstandaard. De lanceerstandaard is geschikt voor meervoudig gebruik en voor het afsteken van verschillende soorten vuurpijlen. Gebruik je een wijnfles? Vul deze dan voor de helft met zand. Voor grote pijlen kun je een pvc-buis gebruiken die je diep in de grond duwt. Vuurwerkpotten staan stabiel als je ze vastzet tussen twee stenen.
Gebruik een aansteek-lont, sigaar of sigaret om je vuurwerk aan te steken. Géén aansteker of lucifers, hiermee kun je de lont per ongeluk halverwege aansteken en heb je geen tijd om weg te komen.
Steek nooit vuurwerk uit de hand af.
Steek vuurwerk dat niet is ontploft nooit opnieuw aan. De lont is waarschijnlijk veel korter dan van het originele vuurwerk en daarmee gaat het veel sneller af.
Laat omstanders minstens zes meter afstand houden.
Draag een veiligheidsbril en zorg dat omstanders er ook één dragen.

Sterretjes zijn ook vuurwerk
Sterretjes, door velen gezien als kindervuurwerk en zelfs misleidend ‘koud vuur’ genoemd, leiden tot de meeste ongelukken bij legaal vuurwerk. Omdat de vuurdeeltjes heel klein zijn voelen ze als speldenprikjes, maar het hart van het vuur kan wel 1100 graden heet worden.

Pas dus op met synthetische kleding en pak nooit zomaar een net uitgebrand sterretje in het midden vast.

Afgerukte vingers of handen
Behalve ogen gaan er ook iedere jaarwisseling weer vingers en handen verloren door vuurwerk. Zie je zoiets gebeuren, hou dan het hoofd koel, bel direct 1-1-2, wikkel de afgerukte vinger of hand in een steriel compres of verband, stop het geheel in een droge plastic zak en leg die zak vervolgens in een bak met ijskoud water.

Geef de zak mee aan de ambulance; misschien kunnen ze de vinger of hand er in het ziekenhuis weer aanzetten.

Oefen intussen druk uit op de wond tot de ambulancebroeders het van je overnemen.

Brandwonden tijdens oud & nieuw
Hete olie over je hand heen krijgen bij het oliebollen bakken. Ongemerkt met je mouw in een brandende kaars hangen. Een vuurpijl die van koers verandert. Wat doe je als je een brandwond oploopt?

Koel de brandwond, gedurende 10 tot 20 minuten, met lauw water.
Haal kleding, voor zover die niet aan de wond plakt, weg.
Bel of laat 1-1-2 bellen bij ernstige brandwonden.
Dek de wond af met niet-klevend verband (snelverband)

Ga je oliebollen bakken? Hou dan een blusdeken in de buurt. Brandende olie blus je niet met water.

Alcoholvergiftiging
Champagne hoort er natuurlijk bij op zo’n oudejaarsavond, maar soms kan iemand nét iets te enthousiast zijn met de alcohol. Verandert het gedrag erg of is hij misselijk en geeft hij over? Gaat hij misschien zelfs out door de drank?

Bel direct 1-1-2 als iemand niet reageert als je hem aan de schouders schudt of aanspreekt.
Leg een slapend of bewusteloos slachtoffer op zijn zij (stabiele zijligging), zodat hij niet kan stikken in zijn braaksel mocht hij overgeven.
Laat iemand zijn roes uitslapen maar hou zijn ademhaling in de gaten.

(bron: RodeKruis)